ศิลปะก่อนประวัติศาสตร์
ศิลปะก่อนประวัติศาสตร์ คืองานศิลปะที่ได้เริ่มทำก่อนกันมาก่อนที่มนุษย์จะรู้จักการบันทึกเรื่องราวที่เรียกว่ายุคก่อนประวัติศาสตร์ โดยนับตั้งแต่ ยุคหินเก่าตอนปลาย ซึ่งอยู่ในช่วงเวลาประมาณ 30,000-10,000 ปีมาแล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วง 15,000-10,000 มานั้น มนุษย์ได้เขียนภาพสี และขูดขีดบนผนังถ้ำและเพิงผา เป็นภาพสัตว์ การล่าสัตว์และภาพลวดลายเรขาคณิต โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อแสดงออกเกี่ยวกับวิถีชีวิตประจำวัน และแสดงความสามารถในการล่าสัตว์
ภาพเหล่านี้มักระบายด้วยถ่านไม้ และสีที่ผสมกับไขมันสัตว์ พบได้ทั่วไปในประเทศฝรั่งเศสและภาคเหนือของสเปน ที่มีชื่อเสียงมากได้แก่ ถ้ำลาสโกซ์ในฝรั่งเศส ถ้ำอัลตามิรา ในสเปน งานศิลปะในยุคเก่าไม่มีเพียงแต่การเขียนภาพเท่านั้น ยังมีการปั้นรูปด้วยดินเหนียว หรือแกะสลักบนกระดูก เขาสัตว์ และงาช้าง
เรื่องราวที่นิยมทำกันได้แก่เรื่อง การล่าสัตว์ หรือบางก็มีรูปคน เป็นรูปสตรี ซึ่งอาจมีความหมายถึงการให้กำเนิดเป็นการเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ให้กับชนเผ่า
ลักษณะจิตรกรรม (Painting)
จากข้อสันนิษฐานดังกล่าว เกิดลักษณะศิลปกรรม ยุคหินเก่าซึ่งสะท้อนสภาพความเป็นอยู่ของมนุษย์ ได้แก่จิตรกรรมบนผนังถ้ำ (Cave Painting) พบตามบริเวณแถบตอนใต้ของฝรั่งเศส และตอนเหนือของสเปน วิธีการและวัสดุที่นำมาประกอบเป็นศิลปกรรมมีลักษณะดังนี้
๑. ผู้สร้างหรือศิลปิน สันนิษฐานว่าส่วนมากเป็นหัวหน้าหมู่บ้าน หรือ พ่อมดหมอผี ซึ่งมีความสามารถถ่ายทอดประสบการณ์ต่างๆได้อย่างเหมาะสม และสอดคล้องกับความเชื่อ
๑. ผู้สร้างหรือศิลปิน สันนิษฐานว่าส่วนมากเป็นหัวหน้าหมู่บ้าน หรือ พ่อมดหมอผี ซึ่งมีความสามารถถ่ายทอดประสบการณ์ต่างๆได้อย่างเหมาะสม และสอดคล้องกับความเชื่อ
๒. สีที่ใช้อาจจะเป็นผง เป็นเลือดสัตว์ หรือยางไม้ เครื่องมือที่ใช้เขียนภาพผนังถ้ำ บางทีอาจใช้ไม้ทุบเป็นฝอยแทนพู่กัน หรือไม่ก็ใช้ขนนก
๓. สีที่ใช้ มีสีดินเหลือง สีดินแดง สีดินหม่น สีดำ สันนิษฐานว่าเป็นวัสดุในท้องถิ่น
๔. รูปเขียนบางรูปใช้ลักษณะพื้นผิวของถ้ำช่วย เช่น บริเวณที่นูนออกมาก็ทำเป็นส่วนท้องหรือบริเวณที่ยื่นโปนออกมาทำเป็นส่วนหัว
๕. เรื่องราวของภาพส่วนมากเกี่ยวข้องกับความเป็นอยู่ การดำรงชีวิต การล่าสัตว์ ตามความเชื่อเรื่องอภินิหารต่างๆ ภาพสัตว์ต่างๆที่ปรากฏบนผนังถ้ำ อาจเขียนขึ้นเป็นการบันทึก การลอกเลียนแบบรูปร่าง ลักษณะของสัตว์ที่ล่าได้มาในวันหนึ่งๆ หรืออาจจะเขียนภาพสัตว์ก่อนที่จะล่าได้
๖. ภาพสัตว์ที่เขียนจะเป็นรูปด้านข้างส่วนมาก (Profile) ภาพสัตว์ที่เขียนมีทั้งรูปเดี่ยว และเป็นฝูง ส่วนใหญ่แสดงการเคลื่อนไหว มีรูปคนปนอยู่ด้วย
๗. แสดงระยะใกล้ ไกล ด้วยการเขียนให้บังกัน ทับกัน ขนาดที่ต่างกัน
๘. ลักษณะของสี เป็นสีแบน พยายามนำเอาความสูงต่ำของผนังมาช่วย ให้เกิดความกลมกลืนทางสีและรูปทรง
๙. เขียนสัตว์ทุกชนิดปะปนกันหมด ไม่แยกประเภทสัตว์บก หรือ สัตว์น้ำ
ลาสโกซ์ในฝรั่งเศส
ถ้ำอัลตามิราในสเปน
ลักษณะประติมากรรม (Sculpture)
ประติมากรรมที่เด่น คือ ประติมากรรมแบบลอยตัว เช่นรูปวีนัส วิเลนดอร์ฟ พบในถ้ำที่ประเทศออสเตรีย เป็นประติมากรรมที่มีรูปทรงกระเปาะ หรือทรงรูปไข่ แสดงให้ทราบว่าเป็นสตรี รูปร่างสะดุดตา คือ ศรีษะเล็ก บริเวณท้องใหญ่ ก้นใหญ่ ซึ่งแสดงความเชื่อเกี่ยวกับความอุดมสมบูรณ์ เป็นประติมากรรมที่แสดงลักษณะเรียลลิสติคกับแอ๊บสแตรก ปนกันอย่างงดงาม
วีนัส แห่ง วิลเลนดอร์ฟ(ออสเตรีย)
